Kardia, cor na latinskom, καρδία na grčkom ili jednostavno srce,
pumpa koja je na usluzi svake sekunde života. Malo, kao stisnuta šaka, mišićavo od
silnog treninga, grčenja i opuštanja svojih snažnih mišića, uporno da ne
posustane. Zna da bi to bilo kobno.
Njegova dužina je 12 centimetara. Malo je teže u grudima muškarca (od 280 do 340g),
gracilnije i tek nešto lakše u prsima dama (230 do 280g). U toku samo jednog dana zakuca oko
100.000 puta u želji da istisne u cirkulaciju 7.500 litara krvi.
Ta tako važna, samo naša pumpa, arterijskim krvnim sudovima isporučuje krv bogatu
kiseonikom i hranljivim materijama do svih organa, tkiva i ćelija tela. Krv iz srca preuzima
najveća arterija u telu, aorta, koja na svom putu daje grane za glavu i vrat, ruke, jetru, creva,
bubrege...donje ekstremitete.
Vene prikupljaju krv bogatu ugljen dioksidom i drugim metabolitima koje telo želi da eliminiše
iz svih delova tela. Nose je preko dve najveće vene u desno srce, a potom preko plućne arterije
ta krv odlazi u pluća na „prečišćavanje“. U plućima se krv ponovo osveži, obogaćuje
kiseonikom, i juri put levog srca u krug.
Srce pravi struju
Ono ima svoju električnu centralu koja je smeštena u takozvanom SA (sinoatrijalnom) čvoru.
Njega nazivamo i „prirodni pacemaker srca“. Električni impulsi, koji se stvaraju u desnoj
pretkomori, putuju preko specijalnih vlakana u mišićne niti pretkomora i komora i izazivaju
grčenje (kontrakciju) srca. SA čvor određuje koliko će često vaše srce zakucati.
Trebalo bi da čvor šalje impulse određenom, ujednačenom brzinom. Normalna frekvenca srca
u stanju mirovanja je od 60-100/min. Međutim, frekvenca se menja u toku fizičke aktivnosti,
spavanja, napetosti ili bolesti. U toku spavanja frekvenca može pasti do 40/min, a u toku
fizičkog opterećenja porasti na 160/min, ili više.
Bolesti ga ne zaobilaze
Prema zvaničnim podacima, uzrok 51% svih smrtnih slučajeva u Srbiji, su bolesti srca i krvnih
sudova. Po smrtnosti i broju obolelih, nalazimo se na 3. mestu u Evropi.
Infarkt miokarda nastaje kada srčanom mišiću ponestane krvi, najčešće kao posledica
začepljenja koronarne arterije krvnim ugruškom ili ateroslerotskim naslagama.
Angina pectoris je ime za stanje kada srce boli, blago ili veoma jako. Nastaje zbog sužavanja
ili začepljenja koronarnih arterija aterosklerozom, ali može nastati i kod anemije, aortne
stenoze, arteritisa, poremećaja srčanog ritma...
Aritmije srca mogu nastati kao tahikardija kada je rad srca ubrzan (fizička akcija, strah, stres,
previše kofeina ili nikotina) ili bradikardija, kada je rad srca usporen, a najčešće se događa
tokom sna. Bolesna stanja koja uzrokuju aritmije su infarkt, angina pectoris, promene u sastavu
elektrolita, hipertireoza, hipotireoza, hipoadrenalinizam, hiperkalijemija, hipokalijemija. Neki
lekovi uzrokuju aritmiju (srčani glikozidi, simpatolitici, parasimpatomimetici).
Oštećenja ili abnormalnosti srčanih zalistaka uzrokuju šumove na srcu. Najveći broj oštećenja
srčanih zaslistaka uzrokuje reumatska groznica.
Kada srce pati!
Razvijene zemlje sveta najčešće registruju oboljevanja i umiranja od srca. Za nastanak
kardiovaskularnih bolesti kriva je svakodnevna bogata trpeza, neumereni, nezdravi obroci
zaliveni po kojom kapljicom i želja da se ne pomerite iz fotelje ako to nije neophodno.
Stres tumačite kao normalnu pojavu a užurbanost, jurnjavu za poslom i ispunjenje nametnutih
obaveza smatrate svojim stilom života. Navedeni način života i ishrane stvaraju u organizmu
povećane količine masti (trigliceride), zasićene masne kiseline i holesterol, a sve to dovodi do
nagomilavanja masnih naslaga na zidovima krvnih sudova, što dalje doprinosi razvoju
ateroskleroze i bolesti srca i krvnih sudova.
Sve ovo ne mora da se desi. Vratiti se svojoj prirodi i potrebama svoga tela može svako. Ako
vam zatreba savet ili motivacija obratite se za pomoć doktoru.
Vaše srce će vam biti zahvalno.
Prema zvaničnim podacima, uzrok 51% svih smrtnih slučajeva u Srbiji, su
bolesti srca i krvnih sudova. Po smrtnosti i broju obolelih, nalazimo se na 3. mestu u Evropi.
autor: Ass. mr. sc. med. dr Tatjana Mraović, dijetolog Savetovalište za ishranu VMA
Preuzeto sa: PharmaMedica
